Czy czas może płynąć wolniej?
Czy czas może płynąć wolniej – o odmiennym wrażeniu przemijania czasu w trakcie wypoczynku
Wakacje to czas, w którym świat na moment zatrzymuje się w miejscu. Dni stają się dłuższe, a lista obowiązków sprawia wrażenie krótszej. Z drugiej jednak strony dla wielu z nas okres wypoczynku wydaje się trwać zaledwie parę chwil. Dlaczego tak się dzieje? Co wpływa na nasz sposób postrzegania czasu? I co możemy zrobić, aby go zatrzymać?
Percepcja czasu
Czas jest pojęciem abstrakcyjnym, a sposób jego postrzegania jest uzależniony od indywidualnej perspektywy każdej osoby. Jego zjawisko oraz percepcja od lat fascynuje naukowców, którzy próbują zrozumieć, dlaczego nasze wyobrażenie o czasie bywa tak zróżnicowane. Z ich badań płyną dwa bardzo ciekawe wnioski. Po pierwsze – czas wydaje się przyspieszać wraz z wiekiem, a po drugie – odcinki czasu naładowane nowymi doświadczeniami jawią się nam jako dłuższe, niż w rzeczywistości są.
Oba te zjawiska mają związek z ilością bodźców, jakie jesteśmy w stanie zarejestrować. Im więcej przeżytych emocji i zaobserwowanych zdarzeń, tym dłuższy zdaje nam się okres, w jakim ich doświadczyliśmy. Dlatego właśnie dzieciom czas wlecze się niemiłosiernie, podczas gdy dorosłym przecieka między palcami. Dla najmłodszych bowiem świat stanowi pełne niespodzianek miejsce, którego każdy element może budzić zaciekawienie. Ich rodzice natomiast, przyzwyczajeni do codziennej rzeczywistości, nie poświęcają jej już tak dużej uwagi i nie rejestrują tylu bodźców, co dzieci.
Czas w trakcie wakacji – przyspiesza czy zwalnia?
Czy Wy też zastanawiacie się czasem, co się stało z Waszym urlopem? Wakacje często mijają nam w mgnieniu oka, zanim zdążymy w ogóle poczuć, że odpoczywamy. Dla innych natomiast – w szczególności dla dzieci – okres letni wydaje się trwać w nieskończoność i ciągnie leniwym tempem do przodu. Oba te doświadczenia mają związek ze zjawiskiem, o którym pisaliśmy wcześniej. Wszystko sprowadza się do ilości nabytych doświadczeń.
To, czy wakacje miną nam szybko, czy wolno, zależy wyłącznie od nas samych. A konkretniej od tego, jak postanowimy je spędzić. Wylegiwanie się na słońcu może wydawać się idealnym sposobem na odpoczynek, jednak w praktyce może też oznaczać, że urlop zleje się w jeden dzień takich samych doświadczeń, a my wrócimy z niego, nie wiedząc, co zrobiliśmy z całym tym wolnym czasem. Warto zadbać więc o to, by wakacje obfitowały w nowe wrażenia. Nowe miejsca, nowe wyzwania, nowe zajęcia – wszystko, cokolwiek wyrwie nas z codziennej rutyny.
Jak zatrzymać na chwilę czas?
Choć nie możemy już niestety wrócić do dziecięcych lat, kiedy cały świat wydawał się tajemniczy i fascynujący, a przepełnione emocjami dni płynęły spokojnie do przodu, to możemy jednak zmienić sposób, w jaki go postrzegamy. Zgromadzona przez naukowców wiedza nie tylko pomaga nam lepiej zrozumieć mechanizm czasu, ale pozwala też na manipulowanie jego percepcją. Skoro wiemy, co stoi za naszym patrzeniem na czas, to wiemy również, co zrobić, by przyjrzeć mu się inaczej.
Jak już wspomnieliśmy, najprostszym sposobem na „zatrzymanie” czasu, jest wplatanie do codziennej rutyny nowych doświadczeń. Nieważne, czy chodzi o naukę czegoś nowego czy rozmowę z kimś obcym – najistotniejsze są nowe, nieprzetworzone jeszcze przez mózg bodźce, które pobudzą Twój umysł do działania i sprawią, że cały proces będzie wydawał się dłuższy. Innym ciekawym rozwiązaniem jest skupienie się na chwili teraźniejszej. Popularna w ostatnim czasie technika uważności (ang. mindfulness) wymaga od nas poświęcenia stuprocentowej uwagi otoczeniu, w którym przebywamy, dzięki czemu zwiększamy ilość przetwarzanych informacji. Ćwiczenie to można praktykować podczas jazdy autobusem czy mycia naczyń – sam moment i sposób nie jest ważny. Liczy się tylko to, by nie wybiegać myślami do przodu, ale być w danym miejscu tu i teraz. Warto również stawiać sobie wyzwania, których ukończenie czy zrealizowanie będzie wymagało od nas trochę wysiłku. W końcu to, co trudne, zawsze trwa dłużej, niż bezmyślna przyjemność.
