Work-life balance – znajdź czas na wypoczynek
Nie samą pracą żyje człowiek. Dlaczego należy się nie przepracowywać i jak znaleźć czas na wypoczynek? Jak znaleźć nie tylko równowagę pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym, ale również czerpać satysfakcję z jednego i drugiego? Work-life balance to recepta na dobrze spożytkowany czas. Podpowiadamy, na czym polega.
Przepracowanie – przykre skutki
Zanim omówimy zasadę work-life balance zwróćmy uwagę na to, co dzieje się z człowiekiem, który nie zważając na własne potrzeby odpoczynku czy relacji, rzuca się w wir pracy i przepracowuje się. Skutki tego stanu są bardzo dotkliwe. Przepracowanie może przyczynić się nawet do śmierci. Mimo to w niektórych miejscach na świecie wciąż praca przez kilkanaście godzin dziennie, a czasem niemal całą dobę jest dobrze postrzegana, jako wyraz poświęcenia człowieka.
Krajem, w którym praca uchodzi za jedną z najważniejszych wartości w życiu jest Japonia. Niestety, taka mentalność przyczynia się do tego, że wiele osób przepracowuje się na śmierć. Karoshi, czyli śmierć z przepracowania, to termin, który po raz pierwszy pojawił się właśnie w tym państwie. Opisywał on przypadek 29-letniego mężczyzny, którego bezpośrednią przyczyną zgonu było spędzanie zbyt wielu godzin na pracy. Brak odpoczynku i ciągły stres związany z realizacją obowiązków zawodowych skończył się dla niego tragicznie. Rodzina otrzymała odszkodowanie do firmy wysyłkowej, w której pracował, bo lekarze udowodnili, że to właśnie praca w trudnych dla jego zdrowia psychicznego i fizycznego warunkach doprowadziła do jego śmierci.
I choć w Polsce nigdy oficjalnie nie potwierdzono aż tak skrajnych konsekwencji przepracowania, to jednak zbyt dużo godzin spędzanych na wysiłku fizycznym czy psychicznym, dla wielu osób było równoznaczne z wylewem, udarem mózgu czy zawałem serca.
Inne mniej dotkliwe skutki przepracowania to zmęczenie psychiczne i fizyczne, bóle głowy, bezsenność, stany lękowe czy nerwica. Efektami przepracowania mogą być również pracoholizm albo wypalenie zawodowe. Jeden i drugi stan jest niszczący dla człowieka i w ostateczności doprowadza do bycia nieszczęśliwym.
Work-life balance – zadbaj o równowagę
Praca w życiu człowieka jest ważna, ale dla zdrowego funkcjonowania całego organizmu, nie może zabierać większości czasu. Dlatego nawet prawo nakazuje, by po przepracowaniu określonej liczby godzin, pracownik udał się na przymusową przerwę. Dotyczy to na przykład kierowców zawodowych, którzy po przejechaniu 4,5 godziny muszą zrobić sobie co najmniej 45 minut przerwy.
Równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym wcale nie polega tutaj na tym, że pół dnia poświęcamy na pracę, a pół dnia na swoje osobiste sprawy. Tu bardziej istotne jest takie podzielenie dnia, by nie czuć zmęczenia wynikającego z realizacji obowiązków zawodowych, a jednocześnie nie zaniedbywać swojego życia prywatnego i relacji z ważnymi dla nas osobami.
Work-life balance łączy się przede wszystkim z umiejętnością zarządzania swoim czasem. Dlatego zanim postanowisz, że po raz kolejny zostaniesz po godzinach, najpierw zastanów się, czy określone zadania trzeba wykonać natychmiast. Poznaj kilka reguł, które ułatwią Ci wprowadzenie równowagi do codziennego życia.
Reguła nr 1: Planuj i bądź asertywny
Ustal priorytety i planu zawczasu. Stosuj klasyfikację swoich zadań według podziału na: pilne i ważne, ważne, ale niepilne, pilne, ale nie ważne, ani pilne, ani ważne. W ten sposób uszeregujesz najważniejsze zadania, a dodatkowo znajdziesz czas dla siebie i swoich bliskich.
Rozmawiaj i mów swoim współpracownikom o tym, ile masz obowiązków. Nie jesteś w stanie poradzić sobie z ich nadmiarem? Porozmawiaj z przełożonym i razem ustalcie sposób realizacji Twoich zadań. Być może uda Ci się wynegocjować więcej czasu albo otrzymasz wsparcie od innego, mniej obciążonego pracownika.
Jeżeli mimo odpowiedniego podziału obowiązków wciąż musisz zostawać po godzinach, bo szef znalazł dla Ciebie kolejne zadania, zastanów się, czy rzeczywiście chcesz wiązać swoją przyszłość z takim miejscem.
Reguła nr 2: Postaw na siebie i swoją pasję
Pamiętaj, że żyjesz przede wszystkim dla siebie i nie jesteś maszyną do tego, by ciągle wykonywać obowiązki – zarówno te pracownicze, jak i domowe. Dlatego znajdź pasję, która oderwie Cię od pracy. Pozwól sobie na odpoczynek, nie tylko taki, który polega na produktywnym tworzeniu czegoś nowego czy rozwijaniu Twojej osobowości poprzez ćwiczenia, taniec, czytanie książek czy malowanie.
Daj sobie również czas na relaks polegający na leżeniu na plaży, drzemce na kanapie czy oglądaniu ciekawych seriali. Zrób wszystko, by codziennie znaleźć dla siebie przynajmniej pół godziny dziennie. Możesz na przykład zrelaksować się podczas kąpieli, urządzając sobie domowe SPA.
Reguła nr 3: Bądź offline
Kończysz pracę? Doskonale. Wychodząc z firmy powinieneś jak najszybciej wyłączyć swój telefon służbowy. Pamiętaj, że po godzinach nie masz obowiązku odbierać ani od szefa, ani od współpracowników. Wszystko zależy od Twojej dobrej woli.
Nie zabieraj pracy do domu i podczas rozmów z domownikami nie poruszaj tematu pracy. Jeśli jednak chcesz opowiedzieć o czymś ważnym związanym z Twoimi obowiązkami, oczywiście możesz to zrobić. Chodzi o to, by praca nie była tematem numer jeden w Twoim domu. Pracę staraj się zostawiać za drzwiami biura czy zakładu, w którym pracujesz.
Bycie offline nie polega tylko na fizycznym wyłączeniu wszystkich urządzeń związanych z pracą, choć to pierwszy krok, ale na psychicznym wyzwoleniu się z poczucia, że jeszcze mamy tyle do zrobienia.
Reguła nr 4: Pamiętaj o urlopie
Urlop – podobnie jak praca – to nie jest Twoje prawo czy przywilej, ale obowiązek. Zauważ, że nawet Kodeks pracy przyznaje Ci, o ile pracujesz na umowie o pracę, określoną liczbę dni wolnych. Co więcej, jeżeli ich nie wykorzystasz w odpowiednim terminie, pracodawca ma prawo wysłać Cię na przymusowe wolne.
Wypełniaj więc swoje obowiązki sumiennie. Przynajmniej raz w roku weź sobie dłuższy urlop. Pamiętaj także o krótszym odpoczynku. Poświęć na niego co najmniej jeden dzień w tygodniu. Taka chwila relaksu pozwoli Ci na złapanie oddechu przez kolejnymi wyzwaniami, zarówno tymi prywatnymi, jak i zawodowymi.
Reguła nr 5: Brak równowagi? Żaden problem
Czasem zdarzy Ci się więcej czasu spędzić na pracy, a innym razem to życie prywatne bierze górę? Nic nie szkodzi. Taki potencjalny brak równowagi także paradoksalnie jest elementem work-life balance, ponieważ równowaga nie polega tu na perfekcjonizmie i sztywnym trzymaniu się zasad, ale życiu w zgodzie ze samym sobą.
Pozwól sobie na pewne odstępstwa od planu. Żyj według wewnętrznego zegarka własnych spraw.
